ZeroMQ หรือที่เรียกว่า ØMQ, 0MQ หรือ ZMQ คือไลบรารีการส่งข้อความแบบอะซิงโครนัสประสิทธิภาพสูงที่ออกแบบมาสำหรับแอปพลิเคชันแบบกระจายหรือแอปพลิเคชันที่ทำงานพร้อมกัน เดิมที ZeroMQ เกิดขึ้นจากความต้องการระบบการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพและยืดหยุ่นกว่าระบบการส่งข้อความแบบเดิมๆ ที่มักมีข้อจำกัดด้านความเร็ว ความซับซ้อนในการตั้งค่า และความสามารถในการปรับขนาด ZeroMQ จึงถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านี้ โดยมุ่งเน้นที่การลดภาระของโบรกเกอร์ข้อความ (message broker) ซึ่งเป็นตัวกลางในการรับส่งข้อความ ทำให้การสื่อสารระหว่างแอปพลิเคชันต่างๆ รวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ZeroMQ ไม่ใช่ระบบคิวข้อความแบบดั้งเดิม แต่เป็นไลบรารีที่ช่วยให้การสื่อสารระหว่างแอปพลิเคชันต่างๆ ง่ายขึ้น โดยมีลักษณะคล้ายกับการใช้ซ็อกเก็ต แต่มีความยืดหยุ่นและมีประสิทธิภาพมากกว่า ZeroMQ รองรับรูปแบบการสื่อสารที่หลากหลาย เช่น การเผยแพร่/สมัครรับข้อมูล (publish/subscribe), การร้องขอ/ตอบกลับ (request/reply) และอื่นๆ ผ่านโปรโตคอลการรับส่งข้อมูลที่หลากหลาย เช่น TCP, in-process, inter-process และอื่นๆ ทำให้การสื่อสารระหว่างกระบวนการต่างๆ ง่ายเหมือนกับการสื่อสารระหว่างเธรด ZeroMQ ถูกพัฒนาด้วยภาษา C++ และมีไลบรารีสำหรับภาษาโปรแกรมอื่นๆ อีกมากมาย ทำให้ง่ายต่อการใช้งานในสภาพแวดล้อมการพัฒนาที่หลากหลาย
ปัจจุบัน ZeroMQ ยังคงมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและมีการใช้งานอย่างแพร่หลายในหลายๆ ด้าน เช่น ระบบการเงิน, IoT (Internet of Things), และระบบการประมวลผลแบบกระจาย ZeroMQ ได้รับการยอมรับในวงกว้างว่าเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสำหรับการสร้างระบบการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพสูงและมีความยืดหยุ่น ด้วยคุณสมบัติที่โดดเด่น เช่น ความเร็วสูง, ความสามารถในการปรับขนาด, และการรองรับรูปแบบการสื่อสารที่หลากหลาย ทำให้ ZeroMQ เป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับนักพัฒนาที่ต้องการสร้างแอปพลิเคชันที่ต้องการการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ
แนวโน้มในอนาคตของ ZeroMQ คาดว่าจะยังคงเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้าน IoT และระบบคลาวด์ เนื่องจากความต้องการระบบการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพสูงและมีความยืดหยุ่นเพิ่มมากขึ้น ZeroMQ มีศักยภาพที่จะเป็นส่วนสำคัญในการพัฒนาแอปพลิเคชันในยุคดิจิทัลที่ต้องการการเชื่อมต่อและการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ ZeroMQ ยังคงได้รับการสนับสนุนจากชุมชนโอเพนซอร์สที่แข็งแกร่ง ซึ่งมีส่วนช่วยในการพัฒนาและปรับปรุงไลบรารีอย่างต่อเนื่อง ทำให้ ZeroMQ ยังคงเป็นเครื่องมือที่มีคุณค่าสำหรับนักพัฒนาในปัจจุบันและอนาคต